Overuren zijn die welke worden gewerkt boven de wettelijke duur zoals bepaald door de wet. Deze stelt dat na 38 uur werk per week elk uur dat door een werknemer wordt gewerkt, recht geeft op een verhoging in percentage van het salaris of op compensatieverlof. Er zijn andere verplichtingen voor de werkgever met betrekking tot het toepassen van overuren. Het anticiperen en organiseren van periodes van verhoogde activiteit zijn complexe processen die het gebruik van software voor het beheer van overuren vereisen. Deze online tools helpen bij een rustigere aanpak van fasen van overmatige productiviteit die leiden tot het inzetten van overuren.
Wat zijn overuren?
Definitie van overuren
Overuren verwijzen naar de gewerkte uren door een werknemer boven de wettelijke wekelijkse duur. De wet en collectieve arbeidsovereenkomsten beperken deze duur tot maximaal 38 uur. Overuren kunnen worden gemaakt op verzoek van de werkgever of de werknemer, mits er toestemming is van het bedrijf. De werknemer die extra uren werkt, heeft recht op een verhogingspercentage van zijn gebruikelijke salaris.
De berekening van overuren
Het verhogingspercentage kan worden bepaald door de collectieve arbeidsovereenkomsten van elke bedrijfstak. Als er niets wordt vermeld, moeten de modaliteiten voor het definiëren van overuren volgens de wet worden gevolgd.
De werknemer heeft het recht op een extra vergoeding gelijk aan 50% van het gebruikelijke salaris voor overuren die doordeweeks of op zaterdag worden gewerkt. Op zondag en feestdagen bedraagt de toeslag 100% van het normale uurloon.
Verplichtingen met betrekking tot overuren
Het aantal toegestane overuren
Volgens de wet is de maximale wekelijkse arbeidsduur vastgesteld op 50 uur (inclusief overuren). Het gebruik van overuren moet voldoen aan de regels met betrekking tot de wettelijke arbeidsduur in België, zoals vastgelegd in de Arbeidswet en collectieve arbeidsovereenkomsten.
De rusttijd voor werknemers
De Belgische wet voorziet in verplichte rusttijden tussen werkdagen. Een werknemer heeft recht op 11 opeenvolgende uren rust tussen twee werkdagen. In totaal mag een werknemer niet meer dan 6 dagen per week werken. In het kader van overuren kan hij recht hebben op een compensatieverlof in gelijke tijd.
Hoe overuren beheren?
Anticipeer op de behoefte aan arbeidskrachten
De eerste stap bij het beheer van overuren is het bepalen van de productiviteitsbehoeften van uw bedrijf. Dit zijn meestal perioden van seizoensgebonden schommelingen of de afronding van belangrijke projecten. Een anticiperende benadering helpt bij het beter voorbereiden op deze fasen waarin de werkdruk aanzienlijk toeneemt. Dit geeft u een idee van de menselijke en materiële middelen die u nodig heeft. U kunt de taken eerlijk verdelen om overwerk en uitputting van uw teams te beperken of extra personeel aannemen indien nodig. Het anticiperen op piekperiodes van activiteit beperkt het systematische gebruik van overuren. Dit moet een incidentele oplossing zijn die niet vaak wordt gebruikt, omdat dit het moreel en de gezondheid van werknemers kan beïnvloeden.
Stel een duidelijk beleid op met betrekking tot overuren
Effectief overuren beheren berust op het implementeren van een duidelijk beleid ten opzichte van werknemers. Goed geïnformeerd personeel is eerder geneigd extra uren te werken omdat het een beter begrip heeft van de verwachtingen van het bedrijf. Transparant zijn over de rechten van werknemers voorkomt ook conflicten en misverstanden. Verschillende informatie moet worden verstrekt:
- De periode waarin overuren zullen worden gewerkt
- De maximale duur van toegestane overuren
- De modaliteiten voor het aanvragen en weigeren van overuren
- Het percentage salarisverhoging
- Het gebruik van compensatieverlof
Bevorder flexibele werktijden
Het aanbieden van flexibele werktijden stelt werknemers in staat om beter grip te hebben op hun schema en hun dagelijkse leven en werk dienovereenkomstig te organiseren. Het rekening houden met de verplichtingen van werknemers bevordert goede verhoudingen tussen collega’s en efficiëntie op het werk. Voor extra comfort kunt u uw teams ook de mogelijkheid bieden om op afstand te werken.
Verdeel de werklast van werknemers goed
Het merendeel van de overuren van werknemers ontstaat door fasen van verhoogde activiteit. Op dat moment is de werkdruk groter en moeten werknemers zich inzetten om aan de behoefte aan productiviteit te voldoen, wat een negatieve invloed kan hebben op uw bedrijf. Te veel werken leidt tot overbelasting, stress en draagt bij aan een verhoogd ziekteverzuim van de teams. Het gebruik van overuren moet incidenteel en effectief zijn. Gedurende deze periodes is het belangrijk om de verantwoordelijkheden van iedereen te bepalen en de taken eerlijk te verdelen om uw personeel niet te zwaar te belasten.
Gebruik HR-software om het beheer van overuren te optimaliseren
Het gebruik van HR-software is de oplossing voor het effectief beheren van overuren van het personeel. Het stelt u in staat om de werklast voor elk lid van het bedrijf te visualiseren en de gewerkte uren bij te houden. Alle functies zijn ontworpen om de planning en het beheer van overuren te vergemakkelijken. U kunt situaties van beroepsuitputting anticiperen en uw werknemers in plaats van een salarisverhoging compensatiedagen aanbieden.
Sommige bedrijven zien hun activiteit intensiveren tijdens specifieke perioden, wat vaak leidt tot het gebruik van overuren om aan de behoefte aan arbeidskrachten te voldoen. Het gebruik van overuren is zeer gereglementeerd. De werknemer die extra uren werkt, heeft ook recht op een salarisverhoging of compensatieverlof. Het instellen van overuren is niet altijd eenvoudig. Er zijn HR-beheersoftware die anticipatie en planning van werkroosters vergemakkelijken. Deze online tools helpen bij een beter begrip van fasen van verhoogde activiteit en de verdeling van taken onder werknemers.