Binnen een groot bedrijf of een KMO zijn overuren gangbaar voor veel werknemers. Ben jij verantwoordelijk voor het berekenen van overuren? Ontdek hier alles wat je moet weten voordat je met de berekeningen begint. En om fouten te voorkomen, gebruik een softwareoplossing voor overurenbeheer, het is een ideale oplossing!
Wat zijn overuren?
Overuren zijn uren van professionele activiteit die worden uitgevoerd boven wat is voorzien in de wet of het arbeidscontract van de werknemer. Dit type uren is alleen van toepassing op voltijdse werknemers.
Voor deeltijdse werknemers worden uren die buiten het voorziene vallen « aanvullende uren » genoemd. Voor degenen met een contract met een werkduur die hoger is dan de wettelijke norm (38 uur), spreken we van overuren.
Voor een voltijdse werknemer is de wettelijke werkduur 38 uur per week. Deze wettelijke duur kan worden gewijzigd door een collectieve arbeidsovereenkomst of een bedrijfstakakkoord. Het is deze duur die als basis dient voor de berekening van overuren. De berekening van overuren begint bij het eerste uur dat boven het voorziene wordt gewerkt.
Grenzen en verplichtingen met betrekking tot overuren
Overuren worden bijna altijd op verzoek van de leidinggevende uitgevoerd. Een werknemer kan echter zelf het initiatief nemen om extra uren te werken als zijn werklast dit vereist en zijn leidinggevende niet ingrijpt om deze te verminderen.
Bovendien mag een werknemer niet meer dan 50 uur per week werken, inclusief overuren. De ondernemer is verplicht om alle overuren die door zijn werknemers zijn gewerkt, te volgen, te berekenen en te vergoeden.
Berekening van overuren
De berekening van overuren begint bij het eerste uur dat boven het voorziene wordt gewerkt volgens de wet. Dit vereist van de HR-afdeling een nauwkeurige en nauwgezette urenregistratie. Het controleren van deze uren stelt niet alleen in staat om ze naar waarde te belonen, maar ook om binnen het wettelijk kader voor werktijden te blijven.
Voor de vergoeding van overuren, waarop een verhogingspercentage van toepassing is, is het noodzakelijk om de juiste basis voor de berekening te hebben.
Het verhogingspercentage van overuren
De vergoeding voor overuren verschilt van die voor de wettelijk of contractueel voorziene werkuren.
Overuren worden vergoed met een toeslag of compensatieverlof. De werknemer kan tot 100 overuren per jaar werken, die leiden tot de betaling van het gebruikelijke extra salaris, 50% voor uren doordeweeks en 100% voor uren op zondag en feestdagen, maar zonder recht op herstel.
Betaalde overuren moeten afzonderlijk op het loonstrookje worden vermeld en worden gepresenteerd op aparte regels volgens hun verhogingspercentage.
Hoe bereken je compensatieverlof?
Als de collectieve arbeidsovereenkomst dit toestaat, kan de werkgever als tegenprestatie voor overuren zijn werknemer compensatieverlof geven. Dit kan geheel of gedeeltelijk de betaling van overuren vervangen. De berekening van deze rusttijd is gebaseerd op het verhogingspercentage van de overuren.
Overuren ‘s nachts
Voor bedrijven die ‘s nachts werken, moeten ook de overuren van werknemers worden geregistreerd. In België worden deze uren beschouwd als nachtwerk tussen 20.00 uur en 06.00 uur. Werknemers die regelmatig ‘s nachts werken, hebben recht op een bijzondere vergoeding. Dit uurbedrag is vastgesteld op € 1,26 sinds 1 januari 2022 voor werkuren tijdens nachtdienst binnen de vastgestelde grenzen. Dit bedrag wordt verhoogd tot € 1,52 voor werknemers van 50 jaar en ouder.